Μητροπολίτης Γόρτυνος Ἰερεμίας, Οἱ «ἑνωτικοί» καί ἡ «θεωρία τῶν κλάδων»

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΠΑΠΙΣΜΟΣ 

(Εἰσαγωγικό)

Οἱ «ἑνωτικοί» καί ἡ «θεωρία τῶν κλάδων»

1. Λόγω τῆς σοβαρότητος τοῦ θέματος, ἀδελφοί μου χριστιανοί, τά κυριακάτικα κηρύγματά μας θά ἀναφέρονται στό ἑξῆς, γιά ἕνα μακρύ διάστημα, στήν πίστη μας, τήν ὀρθόδοξη πίστη μας, σέ διαφορά πρός τήν πλάνη καί αἵρεση τῶν Παπικῶν. Παρακαλῶ νά τά προσέχετε ἰδιαίτερα. Τό σοβαρώτερο ἀπό ὅλα εἶναι ἡ πίστη μας καί γι᾽ αὐτήν ἀξίζει καί τήν ζωή μας νά δώσουμε, καί τό αἷμα μας, ἄν μᾶς ἀξιώσει ὁ Χριστός, νά χύσουμε. – Ἀνήκουμε, ἀγαπητοί ἀδελφοί, στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, σ᾽ Αὐτήν πού ἵδρυσε ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἐδῶ κάτω στήν γῆ πού ἦρθε. Αὐτή εἶναι ἡ ΜΙΑ, ΑΓΙΑ, ΚΑΘΟΛΙΚΗ καί ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ.

Οἱ ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία αὐτή ὀνομάζονται «αἱρετικοί». Τό περίεργο ὅμως εἶναι ὅτι αὐτοί, ἄν καί κόπηκαν ἀπό τήν μία καί ἀληθινή Ἐκκλησία, λέγουν καί ὑποστηρίζουν ὅτι καί αὐτοί ἀποτελοῦν Ἐκκλησία. Ἔτσι ἀκοῦμε τίς ἐκφράσεις: «Καθολική Ἐκκλησία», «Προτεσταντική Ἐκκλησία», κ.ἄ.

Στήν σειρά τῶν κηρυγμάτων μας ἐδῶ θά ἀποδείξουμε καί θά τό καταλάβετε, ἀδελφοί μου, ὅτι, ὄχι!, αὐτοί, οἱ ἔξω ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εὑρισκόμενοι, ἄν καί δέχονται τόν ἐρχομό τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στόν κόσμο καί πιστεύουν σ᾽ Αὐτόν, καί γι᾽ αὐτό λέγονται καί αὐτοί «χριστιανοί», ὅμως αὐτοί δέν ἀποτελοῦν Ἐκκλησία. – Ἀλλά ἄλλο εἶναι τό θέμα στό σημερινό μας κήρυγμα. Τό θέμα μας εἶναι, ποιά πρέπει νά εἶναι ἡ σχέση μας μέ τούς αἱρετικούς, μ᾽ αὐτούς πού εἶναι ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία μας; Μ᾽ αὐτούς, ἀγαπητοί μου, δέν πρέπει νά ἔχουμε κοινωνία στά ἱερά Μυστήρια καί μάλιστα στό κύριο Μυστήριο, τήν Θεία Εὐχαριστία. Μᾶς τό ἀπαγορεύουν αὐτό οἱ Κανόνες τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας.1 Δέν ἐπιτρέπεται δηλαδή ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι νά συλλειτουργοῦμε καί νά συμπροσευχόμαστε μαζί τους. Ὅποιος τό κάνει αὐτό κοινωνεῖ μέ τήν αἵρεση τῶν αἱρετικῶν καί θεωρεῖται καί αὐτός αἱρετικός.

2. Ὅμως, καί σήμερα, ὅπως καί παλαιότερα, ἀκούονται φωνές. Οἱ φωνές αὐτές λέγουν νά ἑνωθοῦμε μέ τούς αἱρετικούς καί ἰδιαίτερα μέ τούς Καθολικούς καί νά συλλειτουργοῦμε καί νά συμπροσευχόμαστε μαζί τους. Αὐτούς, πού λέγουν αὐτά, τούς ὀνομάζουμε μέ μία λέξη «ἑνωτικούς». Οἱ «ἑνωτικοί» ὡς βάση τῶν λόγων τους καί τῶν συνθημάτων τους ἔχουν τρία πράγματα. Σᾶς τά λέγω: Πρῶτον, λέγουν ὅτι καμμιά «ἐκκλησία» δέν ἔχει τήν πλήρη ἀλήθεια, ἀλλά οἱ ἀκουόμενες ὡς «ἐκκλησίες» (Ὀρθόδοξη, Καθολική, Προτεσταντική κ.ἄ.) ἔχουν μέρος μόνον τῆς ἀλήθειας. Γι᾽ αὐτό, λέγουν, καί πρέπει νά γίνει ἕνωση ὅλων τῶν ἐπί μέρους «ἐκκλησιῶν», γιά νά ἔχουμε τήν μεγαλύτερη καί ὅσο τό δυνατόν πλήρη ἀλήθεια. Δεύτερον, οἱ «ἑνωτικοί» λέγουν ὅτι δέν ὑπάρχουν οὐσιώδεις διαφορές μεταξύ τῶν ἐπί μέρους χριστιανικῶν «ἐκκλησιῶν», ἀλλά καί ἄν ὑπάρχουν, οἱ διαφορές δέν εἶναι τέτοιες, ὥστε νά ἀποκλείουν τήν ἕνωση μεταξύ τους. Καί, τρίτον, οἱ «ἑνωτικοί» λέγουν ὅτι τά μυστήρια τῶν ἑτεροδόξων εἶναι καί αὐτά ἔγκυρα. Στό σημερινό μου κήρυγμα, πού εἶναι γενικό στήν νέα σειρά τῶν κηρυγμάτων μας, θά ἀπαντήσω γενικά καί σύντομα στό πρῶτο ἀπό αὐτά τά τρία.

3. Τό πρῶτο πού λέγουν οἱ «ἑνωτικοί» ὅτι καμμιά «ἐκκλησία» δέν ἔχει ὁλόκληρη τήν ἀλήθεια, γι᾽ αὐτό καί πρέπει ὅλες νά ἑνωθοῦν, γιά νά ἐκφράσουν στό σύνολό τους τήν ἀλήθεια, αὐτό, ἀγαπητοί μου, εἶναι μία μεγάλη πλάνη καί αἵρεση. Αὐτό εἶναι ἡ λεγομένη «θεωρία τῶν κλάδων». Κατά τήν θεωρία αὐτή δέν ἔχουμε ὅλο τό δένδρο τῆς ἀλήθειας, ἀλλά κλάδους μόνο, κομμάτια μόνο, καί ἐμεῖς πρέπει ὅλα αὐτά νά τά συνενώσουμε, γιά νά φτιάξουμε, ἐμεῖς νά φτιάξουμε, τό δένδρο τῆς ἀλήθειας. Τήν θεωρία αὐτή, πού εἶναι ἐφεύρημα τῶν Προτεσταντῶν, τήν εἶπα μεγάλη αἵρεση καί ἐξηγῶ γιατί:

(α) Κατά τήν πίστη ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων, ἀγαπητοί μου, καί κατά τήν πίστη ὅλων τῶν χριστιανῶν, ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἦλθε στήν γῆ καί κήρυξε ὅλη τήν ἀλήθεια καί τήν παρέδωσε στήν Ἐκκλησία Του. Μᾶς εἶπε μάλιστα ὁ Χριστός μας «γνώσεσθε τήν ἀλήθειαν καί ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς» (Ἰω. 8,32). Ἀλλά ἄν, κατά τήν προτεσταντική «θεωρία τῶν κλάδων», ἡ ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ χάθηκε καί εἶναι σκορπισμένη σέ διάφορες παρατάξεις, τότε, ἄς μᾶς ποῦν οἱ ὀπαδοί τῆς θεωρίας αὐτῆς, ποῦ θά καταφύγει ὁ σημερινός ἄνθρωπος γιά νά μάθει τήν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ καί νά σωθεῖ; Ὄχι! Ἡ ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί μου, δέν εἶναι κομματιασμένη σέ διάφορες παρατάξεις, ἀλλά βρίσκεται ὁλόκληρη καί καθαρή στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας. Γι᾽ αὐτό ἡ Ἐκκλησία μας δέν μπορεῖ νά δεχθεῖ τήν ἕνωση μέ τίς ἄλλες «ἐκκλησίες», πού πιστεύουν τήν «θεωρία τῶν κλάδων», ἀφοῦ μόνοι τους οἱ ὀπαδοί τῆς θεωρίας αὐτῆς ὁμολογοῦν ὅτι δέν ἔχουν τήν ἀλήθεια, τήν πλήρη ἀλήθεια.

(β) Ἡ πλανεμένη «θεωρία τῶν κλάδων» εἶναι ἐνάντια σ᾽ αὐτό πού λέμε «καθολική» Ἐκκλησία. Ξέρετε, ἀδελφοί μου, γιατί ἡ Ἐκκλησία μας λέγεται «καθολική»; Εἶναι πολύ σοβαρό καί ἀναγκαῖο γιά τήν σωτηρία μας νά τό μάθουμε αὐτό. Λέγεται ἡ Ἐκκλησία μας «καθολική», γιατί ἔχει τήν «καθ᾽ ὅλου», τήν ὅλη δηλαδή ἀλήθεια, ἐνῶ οἱ αἱρέσεις δέν τήν ἔχουν. Σᾶς τό ἐξηγῶ καλύτερα αὐτό μέ μιά εἰκόνα: Φανταστεῖτε ὅλη τήν πίστη μας σάν ἕνα ταψί μέ ἐκλεκτό φαγητό. Αὐτήν τήν τροφή, τήν θεία τροφή τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ, πρέπει νά τήν δεχθοῦμε ΟΛΗ. Οἱ αἱρετικοί δέχονται κομμάτια μόνο ἀπό αὐτό τό ταψί, αὐτά πού τούς ἀρέσουν. Ἕνα κομμάτι ἀπό δῶ καί ἕνα κομμάτι ἀπό ᾽κεῖ. Δηλαδή, δέν δέχονται ὅλη τήν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἀποστόλων, ἀλλά δέχονται ὅ,τι αὐτοί προτιμοῦν. Τό ρῆμα «προτιμῶ» στήν ἀρχαία γλώσσα λέγεται «αἱρέομαι - αἱροῦμαι» (= ἐκλέγω, προτιμῶ). Ἀπό τό ρῆμα αὐτό ἔχουμε τήν λέξη «αἱρετικός», πού δηλώνει ἀκριβῶς ἐκεῖνον πού δέν δέχεται τήν ὅλη ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά δέχεται ἐκείνη μόνο, τήν κατά τήν γνώμη του σωστή. Ἡ «θεωρία τῶν κλάδων», γιά τήν ὁποία μιλᾶμε, εἶναι αἵρεση καί οἱ ὀπαδοί της εἶναι αἱρετικοί, γιατί καταργοῦν τήν «καθολικότητα» τῆς Ἐκκλησίας· γιατί δέν δέχονται, ὅπως εἴπαμε, ὅτι στήν γῆ ὑπάρχει ἡ μία Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, πού ἔχει τήν πλήρη ἀλήθεια, ἀλλά δέχονται ὅτι ἡ ἀλήθεια εἶναι σκορπισμένη σέ διάφορες χριστιανικές ὁμολογίες. Φοβερή ἡ αἵρεση αὐτή, χριστιανοί μου, καί θά τό ἐννοήσετε καί μόνοι σας πόσο φοβερή εἶναι, ἄν τό καλοσκεφτεῖτε. Εἶναι ἀνατροπή ὅλου τοῦ θεσμοῦ τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι «ἐκκλησιομαχία» ὅπως μοῦ τήν χαρακτήρισε ἕνας εὐσεβής ὀρθόδοξος ἀδελφός. Οἱ Παπικοί, αὐτούς πού λέμε «Καθολικούς» καί «Ρωμαιοκαθολικούς», δέν δέχονται τήν «θεωρία τῶν κλάδων», γιατί πιστεύουν ὅτι ἡ «ἐκκλησία» τους ἔχει τήν πλήρη ἀλήθεια. Ὅτι ἡ κοινότητά τους εἶναι ἡ «Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία», ὅπως μέ πυγμή τό ἰσχυρίστηκε ὁ «ἀρχιεπίσκοπος» τῶν Καθολικῶν Νάξου καί Τήνου σέ ἐπιστολή του πρός τόν ἰδικόν μας ὁμολογητήν καί ἀγωνιστήν τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Πειραιῶς καί Φαλήρου κ. Σεραφείμ. Στήν σειρά τῶν ἐδῶ κηρυγμάτων μας θά ἀποδείξουμε, ἀδελφοί μου, ὅτι οἱ Παπικοί εἶναι ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία, ὅτι δέν εἶναι Ἐκκλησία καί ὅτι ἔχουν φρικτές αἱρέσεις. Καί θά ἀρχίσουμε νά τό κάνουμε αὐτό ἤδη ἀπό τό ἑπόμενο κήρυγμά μας μέ τήν Εὐχή τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Παναγίας μας.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

____________________________

1. Γιά παράδειγμα βλ. ΜΕ´, ΜΣΤ´, Ι´, ΞΕ´ Αποστολικοί Κανόνες. ΛΖ´ Κανόνας τῆς Λαοδικείας. Β´ Ἀντιοχείας.