Ιωάννης Τάτσης, Αι νέαι θεολογικαὶ προκλήσεις της Ακαδημίας Βόλου

 Αι νέαι θεολογικαὶ προκλήσεις της Ακαδημίας Βόλου

του Ιωάννη Τάτση, Θεολόγου

Η γνωστή μικρή αλλά θορυβούσα ομάδα νεωτεριστών θεολόγων και κληρικών έχει εισάγει τα τελευταία χρόνια νέους καινοφανείς όρους για να περιγράψει την «θεολογία» που προσπαθεί να επιβάλλει στα εκκλησιαστικά και θεολογικά μας πράγματα. Εκτός της γνωστής στους πολλούς «μεταπατερικής θεολογίας», οι θεολόγοι αυτοί μας έμαθαν την «θεολογία της ετερότητας», την «φενιστική θεολογία», την «θεολογία της πολυπολιτισμικότητας» και την «συναφειακή θεολογία» ή «θεολογία της συνάφειας». Κάποιοι από τους όρους αυτούς αποτελούν μεταφορά στα ελληνικά αντίστοιχων όρων της προτεσταντικής ή άλλων ομολογιών «θεολογίας». Το μείζον ζήτημα ωστόσο δεν βρίσκεται στην προέλευση των όρων – μολονότι έχει και αυτή τη σημασία της- αλλά στο περιεχόμενο που αυτοί εκφράζουν.

Η προ ολίγων ετών εμφανισθείσα από την «Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών» της Μητροπόλεως Δημητριάδος «μεταπατερική θεολογία» απεδείχθη ότι αποτελεί αιρετική απόκλιση, ευθεία αμφισβήτηση της διδασκαλίας και της πείρας των Αγίων Πατέρων, η οποία ετίθετο υπό αναθεώρηση ή και υπέρβασή της σε όσα σημεία δεν «συνέφεραν» τους νεωτεριστές κληρικούς και θεολόγους.

Ωστόσο παρά την θύελλα των αντιδράσεων που ξεσήκωσε η «μεταπατερική θεολογία» οι εισηγητές της επιχειρούν τώρα νέα «αναθεώρηση», αυτή τη φορά όχι των συγγραμμάτων των Αγίων Πατέρων αλλά των θείων και ιερών Κανόνων της Εκκλησίας. Η «Ακαδημία» του Βόλου διοργανώνει από τις 8 Μαΐου συνέδριο με τίτλο «Κανόνες της Εκκλησίας και σύγχρονες προκλήσεις» και στο ενημερωτικό σύντομο κείμενο αναφέρει:

«Όπως κάθε πατερικό κείμενο που αποτελεί στοιχείο της εκκλησιαστικής παράδοσης, έτσι και ο κάθε κανόνας προέρχεται από μια συγκεκριμένη εποχή και απηχεί, εκτός από τη διαχρονική σωτηριώδη εμπειρία της Εκκλησίας, και τα συγχρονικά χαρακτηριστικά του τόπου και χρόνου διαμόρφωσής του. Το κεντρικό ζήτημα που τίθεται για μια ακόμη φορά είναι εάν υπάρχει η δυνατότητα η Ορθόδοξη θεολογία, όσον αφορά ειδικά στην κανονική της παράδοση, να κατανοηθεί και να λειτουργήσει όχι μόνο ως «παραδοσιακή», μένοντας αμετακίνητα πιστή στο γράμμα μιας υποτιθέμενης «παράδοσης», αλλά και ως συναφειακή, υπερβαίνοντας τις συντεταγμένες ενός προ-νεωτερικού κοσμοειδώλου, το οποίο αποτελεί τελεσίδικα παρελθόν για τον χρόνο της Εκκλησίας. Τίθεται, λοιπόν, το αγωνιώδες ερώτημα κατά πόσο, μέσα στο αναμφισβήτητο κύρος που τους περιβάλλει, οι κανόνες αυτοί διατηρούν την υπαρκτική δυναμική τους, για να ανταποκρίνονται στα αιτήματα του ολοένα και περισσότερο μεταβαλλόμενου κόσμου».

Οι προθέσεις των διοργανωτών του συνεδρίου είναι σαφείς. Θα επιδιώξουν την υπέρβαση των οριζομένων στους ιερούς Κανόνες ώστε να τους καταστήσουν «συναφείς» προς τις απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου. Με απλούστερα λόγια, ο κόσμος άλλαξε, οι Κανόνες είναι αυστηροί, οι οικουμενιστικοί μας σχεδιασμοί σκοντάφτουν στις απαγορεύσεις των Κανόνων για συμπροσευχές και επικοινωνία με τους αιρετικούς, η νηστεία μας φαίνεται πλέον ασήκωτο βάρος και για όλα αυτά και άλλα ακόμη οφείλουμε να θέσουμε τους ιερούς Κανόνες στο χρονοντούλαπο της εκκλησιαστικής μας ιστορίας. Τα αιτήματα του μεταβαλλόμενου κόσμου δεν μπορούν να περιορίζονται από αυστηρούς Κανόνες και η πνευματική μας ζωή δεν μπορεί πλέον να παραμένει ασκητική, όπως αυτή των αγίων Πατέρων που συνέταξαν τους Κανόνες.

Οι «συναφειακοί» Θεολόγοι και κληρικοί είναι ξεκάθαρο ότι κινούνται με περισσό θράσος σε χώρους αντιευαγγελικούς, αντιπατερικούς και αντικανονικούς. Μετά την αμφισβήτηση της αγιοπνευματικής διδασκαλίας των Αγίων Πατέρων ετοιμάζονται να «ξεπεράσουν» και τις αποφάσεις των αγίων Συνόδων και να «αναθεωρήσουν» τα προβλεπόμενα στους ιερούς Κανόνες. Η θεολογία της Εκκλησίας μας όμως δεν είναι «συναφειακή». Ο ίδιος ο Κύριος μας το είπε: «Εἰ ἐκ τοῦκόσμου ἦτε, ὁ κόσμος ἂν τὸ ἴδιον ἐφίλει· ὅτι δὲ ἐκ τοῦ κόσμου οὐκ ἐστέ, ἀλλ' ἐγὼ ἐξελεξάμην ὑμᾶς ἐκ τοῦ κόσμου, διὰτοῦτο μισεῖ ὑμᾶς ὁ κόσμος» (Ιω. 15,19). Γιατί λοιπόν σπεύδουμε να προσαρμόσουμε τη θεολογία μας στις απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου; Για να μας αγαπά ο κόσμος; Τότε όμως δεν θα αγιάσει η Εκκλησία και η θεολογία Της τον κόσμο αλλά ο κόσμος θα οδηγήσει στην εκκοσμίκευση της θεολογίας.

Πέραν της εκκοσμικευμένης, χλιαρής, αντιασκητικής ζωής και θεολογίας που πρεσβεύουν οι «συναφειακοί» θεολόγοι είναι φανερό ότι υπηρετούν, σε θεωρητικό επίπεδο, τον οικουμενιστικό βηματισμό υψηλόβαθμων κληρικών. Οι φιλίες μεταξύ των δύο ομάδων είναι γνωστές σε όλους αλλά εδώ πρόκειται για βαθύτερο και επικινδυνότερο σχεδιασμό. Ως γνωστόν ήδη προαναγγέλθηκε και προετοιμάζεται η σύγκληση της λεγόμενης «Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας» το 2016. Και είναι γνωστό ότι στη Σύνοδο αυτή θα επιδιωχθεί αναθεώρηση των προβλέψεων των ιερών Κανόνων για τις σχέσεις με τους αιρετικούς ετεροδόξους. Τούτο γιατί οι οικουμενιστές γνωρίζουν πως η συμμετοχή τους σε συμπροσευχές, τακτική που έχουν πλέον καθιερώσει, απαγορεύεται από τους ιερούς Κανόνες. Ακούγεται μάλιστα ότι ίσως υπάρξουν και αλλαγές στις προβλέψεις για τη νηστεία, και ασφαλώς όχι για αυστηροποίησή της. Οι «συναφειακοί» θεολόγοι σπεύδουν λοιπόν να «ανακαλύψουν» τα στοιχεία των Κανόνων που επιδέχονται «βελτίωσης», «αναθεώρησης» και «υπέρβασης». Τέτοιες όμως θεολογικές «ανακαλύψεις» οδηγούν μακράν της αγιοπατερικής παραδόσεως, πείρας και διδαχής και τοιουτρόπως μακράν της χάριτος του Αγίου Πνεύματος που κατέστηκε σκεύη εκλογής τους Αγίους Πατέρες.

Υπάρχει και μία ακόμη σημαντική παράμετρος του όλου ζητήματος. Οι Ιεράρχες που πρωτοστατούν των ανωτέρω «συναφειακών» νεωτερισμών είναι συγκεκριμένοι. Ατυχώς αυτοί οι ίδιοι φαίνεται πως θα συμμετάσχουν ενεργά τόσο στο έργο της Διορθοδόξου Επιτροπής που θα προετοιμάσει τη «Μεγάλη Σύνοδο» όσο και σε αυτή την ίδια τη «Μεγάλη Σύνοδο». Οι ίδιοι αποτελούσαν άλλωστε τη συνοδεία του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου στις εργασίες της Συνάξεως των Προκαθημένων Ορθοδόξων Εκκλησιών που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάρτιο στην Κωνσταντινούπολη. Είναι επιτακτική η ανάγκη της παρέμβασης εντός της Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος από μέλη της, αγωνιστές παραδοσιακούς Ιεράρχες που οι ίδιοι θα πρέπει να αναλάβουν ενεργό δράση εκπροσωπώντας την Εκκλησία μας στο προπαρασκευαστικό αλλά και στο κυρίως έργο της «Μεγάλης Συνόδου». Αν αφήσουν ελεύθερο το πεδίο στους γνωστούς συνεπισκόπους τους, θα βρεθούμε οπωσδήποτε μπροστά σε δυσάρεστες εξελίξεις και νέους κλυδωνισμούς του πλοίου της Εκκλησίας μας. 

Ορθόδοξος Τύπος, 9/5/2014